دلیل تفاوت فاحش قیمت کالاهای آی تی در بازار چیست؟

یک روز یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان، فردای آن روز یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان، داستان بالا و پایین شدن قیمت اجناس حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران موضوع تازه‌ای نیست و اگر برای خرید یک محصول چرخی در بازار بزنید متوجه خواهید شد که قیمت‌ها در مغازه‌های مختلف تفاوت بسیاری دارند. اما چه عواملی قیمت کلی محصولات فناوری اطلاعات در ایران را تعیین می‌کنند؟کارشناسان معتقدند که عوامل بسیاری اعم از عرضه و تقاضا، نرخ ارز، قاچاقچیان، مالیات بر ارزش افزوده، حمایت از تولید کالاهای داخلی و عوامل دیگر همه و همه دست به دست هم می‌دهند و قیمت اجناس را در بازار فناوری اطلاعات ایران تعیین می‌شود.

حمایت از کالای داخلی = پرکردن جیب قاچاقچی!

رییس صنف فناوران رایانه تهران در رابطه با این موضوع معتقد است چون در داخل کشور تولید کالای فناوری اطلاعات زیاد نیست در نتیجه این موضوع به واردکنندگان قانونی ضربه زده و جیب قاچاقچیان را پر می‌کند.مهدی میر مهدی در این رابطه گفت: یکی از عوامل موثر در تعیین قیمت کالا در بازار، حمایت از کالاهای داخلی است. چون در کشور ما کالای فناوری اطلاعات به آن شکل تولید نمی‌شود در نتیجه این قانون باعث شده تا نرخ کالاها در داخل کشور افزایش پیدا کند. از طرفی این عامل سبب داغ‌تر شدن بازار قاچاق چیان شده است. ما بارها نامه زده‌ایم و درخواست کردیم که این قانون را در زمینه کالاهای فناوری اطلاعات بردارند.

او ادامه داد: اگر بخواهیم مثالی بزنیم یک وارد کننده لپ تاپ برای یک مدل کالا باید چیزی در حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان هزینه ورود به کشور را پرداخت کند این درحالی است که این قیمت برای یک قاچاقچی چیزی در حدود ۶۰ هزار تومان تمام می‌شود. جالب اینجاست که هر دو نیز کالای خود را در یک طیف قیمتی می فروشند و قاچاقچی سود بسیار زیادی را دریافت می‌کند. متاسفانه در بازار فناوری اطلاعات چیزی درحدود ۹۰ درصد کالاها قاچاق است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه نوسانات ارز نیز می‌تواند در بازار تاثیر بسیاری بگذارد گفت: در کنار حمایت از تولید کالاهای داخل قیمت ارز نیز تاثیر خود را روی قیمت اجناس می‌گذارد. این موضوع کاملا بدیهی است چراکه قیمت اجناس فناوری اطلاعات وابسته به دلاری است که بوسیله آن کالا را تهیه می کنند. حال اگر این نرخ در کشور بالا رود قیمت کالا هم افزایش خواهد داشت و اگر قیمت دلار کم شود، قیمت اجناس فناوری اطلاعات نیز کاهش می‌یابد.

میر مهدی همچنین عنوان کرد: از دیگر عواملی که تاثیر را روی قیمت کالاهای IT می‌گذارد بحث مالیات بر ارزش افزوده است. سال این نرخ برای واردکنندگان ۶ درصد بود اما امسال این نرخ به ۸ درصد افزایش داشته است. این موضوع باعث افزایش قیمت کالاهای فناوری اطلاعات می‌شود.

عرضه و تقاضا مهم ترین عامل تعیین قیمت؟

اما کارشناس دیگری مهم ترین عامل در تعیین قیمت اجناس فناوری اطلاعات در کشور را عرضه و تقاضا عنوان می‌کند.آزاد معروفی – رییس کمیسیون ساماندهی بازار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور – در این رابطه به ایسنا گفت: قیمت کالاهای فناوری اطلاعات در بازار براساس عرضه و تقاضا که از کلیدی ترین عوامل تعیین قیمت است مشخص می‌شود. در کنار این موضوع مسلما نرخ ارز و نوسانات آن می‌تواند یک بازار را آرام و یا آن را مشوش کند.

این کارشناس رکود را عاملی برای کاهش قیمت عنوان کرد و گفت: رکود نیز در کنار این عوامل می‌تواند به کاهش قیمت کالاها کمک کند برای مثال به دلیل نخریدن مردم مغازده داران تصمیم می‌گیرند که کالاهای خود را زیر قیمت به فروش برسانند تا هزینه‌هایشان کاهش پیدا کند. مجموع این عوامل در کنار هم قیمت نهایی یک کالا را تعیین خواهد کرد.

معروفی در رابطه با سیاست حمایت از تولید کالاهای داخلی اظهار کرد: سیاست حمایت از تولید کالاهای داخلی سیاستی مفیدی به نظر می‌رسد اما به شرطی که کار کارشناسی روی آن صورت گیرد در غیر اینصورت خسارت‌هایی را با خود به همراه می‌آورد. به عنوان مثال افزایش تعرفه گمرکی برای عده‌ای می‌تواند سودهایی را به همراه داشته باشد و روی قیمت کالاهای داخلی نیز تاثیر خود را بگذارد.

به گفته او درحقیقت باید با سیاست گذاری‌های درست حجم تولید را با اندازه واردات متناسب کنند و سپس در رابطه با این موضوع تصمیم بگیرند. درکنار این عوامل سیاست گذاری نادرست می‌تواند قاچاق کالا به داخل کشور را به همراه آورد.

به گزارش ایسنا در هرصورت تمامی این عوامل درکنار هم قیمت اجناس فناوری اطلاعات را مشخص می‌کنند. البته به گفته کارشناسان به نظر می‌رسد بیشتر کالاهای IT در ایران بصورت قاچاق وارد کشور شود.