موضوع توافق هستهای این هفته در صدر اخبار بود. هر چند این توافق حالا باید در آمریکا و ایران هم مورد تایید قرار بگیرد اما باید گفت گروههای متعددی وجود دارند که از این توافق بسیار سود میبرند که یکی از آنها صنعت تکنولوژی ( آی تی) ایران است.
ممکن است بپرسید آیا ایران صنعت تکنولوژی دارد؟ باید گفت بله و این صنعت یکی از صنایع بسیار رو به رشد موجود در منطقه است. برخی از این تکنولوژیها به رغم وجود محدودیتهایی در داخل کشور رشد کرده است. اگر مستند دیش را دیده باشید میدانید درباره چه حرف میزنم. تلویزیونهای ماهوارهای در ایران ممنوع است اما در همه جا ماهواره دیده میشود. چنین موضوعی درباره فیسبوک هم رخ داده است. گفته میشود حدود ۶۰ درصد ایرانیان ( هرازگاهی) از فیسبوک استفاده میکنند. همچنین صفحهاتی متنسب به رهبری انقلاب هم در شبکههای اجتماعی بسیار فعالند.
اما اینها تنها چند اشاره به فضای تکنولوژی در ایران است. نکته هم این است که چگونه ایرانیان خودشان اینقدر در تکنولوژی رشد کردهاند. بعضی با حمایت و بعضی کاملا مستقل. آنها بیش از آنچه شما تصور کنید شبیه ما ( آمریکاییها) هستند.
بر اساس گفته گاردین، دیجیکالا نسخه ایرانی آمازون که گفته میشود هم اکنون بزرگترین خرده فروش آنلاین در منطقه خاورمیانه است تنها در یک روز ۷۵۰ هزار بازدید کننده دارد. بعضی ارزش این شرکت را که خریدهایش را در همان روز به مشتریان تحویل میدهد، حدود ۳۰۰ میلیون دلار تخمین میزنند.
محمدی گفته است : ما نیاز به دسترسی به تکنولوژی و شریک داریم و این توافق جرقهای برای دریافت سرمایهگذاری بیشتر و حرفهای تر شدن محیط تجارت است. البته چینیها و کرهای ها تحریمها را ندیده گرفتند اما ما انتظار داریم برندهای اروپایی و آمریکایی را هم در این بازار ببینیم.
اما آواتک هم شرکتی شبیه Y Combinator در بازار ایران است که به شرکتهای استارت آپ در ازای مبلغی سرمایه و آموزشهای راهاندازی کسب و کار و مربیگری ۱۵ درصد از سهام آنها را دریافت میکند. برخی از استارتاپهایی که آواتک روی آنها سرمایهگذاری کرده بسیار مشابه نمونههایی در سیلیکون ولی هستند مانند استارتاپ ریحون که یک سرویس تحویل غذای آنلاین است که نسخه ایرانی Seamless یا Grubhub است یا استارتاپ پروانه که مشابه Etsy است.
کریستوفر شرودر نویسنده کتاب “Startup Rising: The Entrepreneurial Revolution Remaking the Middle East.” است. او هرازگاهی به ایران سفر میکند و قانونگذاران آمریکایی را از وضعیت اقتصاد دیجیتالی ایران مطلع میکند. شرودر در گفت وگو با واشنگتن پست میگوید: در ایران ۳۱ پارک فناوری یا مرکز رشد وجود دارد که مورد حمایت دولت است. در عین حال هر ماه یک میلیون تلفن هوشمند جدید به بازار اضافه میشود.
او می افزاید: این رشد باعث تقاضای فوقالعاده زیاد برای دسترسی به اینترنت به خصوص از روی موبایل شده است. در سال ۲۰۱۴ یک میلیون کاربر نسل سوم موبایل در ایران وجود داشت . یک سال بعد اما آمار ۲۰ برابر شد.
شرودر که با تعدادی از افراد دولتی و تجار دیدار داشته گفته است که در پاییز دوباره به ایران باز میگردد.
انتظار میرود توافق هستهای ایران تحریمهای متعددی را که هم اکنون علیه این کشور در جریان است را لغو میکند و در عین حال اجازه میدهد که سرمایهگذاران مختلفی در زمینه تکنولوژی در ایران سرمایهگذاری کنند.
به گفته شرودر بعد از توافق با تعداد زیادی از کارآفرینان ایرانی تماس گرفته و آنها از این توافق هیجان زده بودند و میخواستند شب جشن بگیرند.
اما در همین حال Danielle Kehl تحلیلگر معتقد است که نمیتوان انتظار داشت یک شبه همه چیز درست شود. به خصوص که فعلا تحریمهای اروپایی علیه ایران برداشته میشود و تحریمهای آمریکا فعلا به جای خود باقی میماند. هر چند برخی شرکتهای آمریکایی بعد از تغییر قوانین در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ این اجازه را داشتهاند که محصولات خود را به ایران بفروشند اما به دلیل تحریمهای مالی شانسی برای موفقیت نداشتند.
جک نادلر یک وکیل اما معتقد است درست همانند آنچه در مورد کوبا اتفاق افتاد من انتظار دارم که تجارت تجهیزات مخابراتی بین ایران و آمریکا را ببینم .
رفع تحریمها تنها به ایران کمک نمیکند. این کار باعث ایجاد دسترسی تجار آمریکایی به یکی از مهمترین بازارهای منطقه خاورمیانه هم میشود. جایی که به خصوص چینیها به طور گسترده در آن سرمایهگذاری کردهاند. آگر آمریکا در این منطقه حضور اقتصادی نداشته باشد، رقبا اینکار را خواهند کرد.