عرضه کالاهای تقلبی و بی‌کیفیت با عناوین مرجوعی، تعمیری، کارکرده در جعبه‌های نو و… معضلی است که طی سال‌های اخیر بازار کامپیوتر ایران با آن مواجه بوده است؛ معضلی که با وجود تلاش‌های گاه و بی‌گاه و البته بی‌نتیجه سازمان و ارگان‌های مربوطه تا کنون رفع و حتی کمرنگ نشده است.در سال‌های اخیر هم با توجه به افزایش قیمت کالاهای کامپیوتری و ناهموارشدن مسیر ورود برخی از کالاهای حوزه آی‌تی شاهد رشد بیشتر این پدیده هستیم.این کالاها که معمولا با قیمتی پایین‌تر از عرف بازار به فروش می‌رسند، منبع سود بسیار خوبی برای عرضه‌کنندگان‌شان هستند؛ اما در حقیقت برای خریداران‌شان جز ضرر چیزی ندارند و در حقیقت کالاهای یک‌بار مصرفی هستند که در صورت بروز کوچک‌ترین مشکل قابلیت تعمیر ندارند.اما این کالاها چگونه و از چه طریقی وارد بازار می‌شوند و علت ارزانی و سود بالای فروش آنها چیست؟این موضوعی است که در این گزارش ما به آن پرداخته‌ایم. اگر به‌دنبال پاسخ هستید این گزارش را بخوانید.
×× هشدار نسبت به افزایش تبلت‌های تقلبی و غیراستاندارد در بازار
این اواخر گزارش‌های بسیاری در مورد عرضه نمونه‌های تقلبی تبلت و همچنین نوت‌بوک‌های مرجوعی و تعمیری به گوش رسیده است و این موضوع موجب اعتراض خریداران و واکنش اتحادیه و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده و سایر ارگان‌های مربوطه شده است.
بر اساس گزارش‌های رسیده، برخی از فروشندگان سودجو در بازارهای کامپیوتر با سوء‌استفاده از شرایط بازار (کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان و رشد قیمت کالاهای کامپیوتری) به عرضه نمونه‌های تعمیری یا مرجوعی نوت‌بوک با قیمت ارزان‌تر از عرف بازار اقدام کرده و به این ترتیب نظم بازار را بر هم زده و موجب بی‌اعتمادی برخی از خریداران بی اطلاع از بازی‌های بازاری به فروشندگان و در کل فضای بازار شده‌اند.
همچنین گروهی اقدام به واردات و عرضه گسترده تبلت‌های چینی با برندهای متفرقه و حتی مطرح کرده‌اند. برندهایی همچون Ferrari، Pierre Garden و… .
این تبلت‌ها که معمولا با قیمتی بین ۲۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان به بازار عرضه شده‌اند، نمونه‌های درجه چهار یا پنج چینی هستند که به قول رییس اتحادیه صنف رایانه، حتی کاربران چینی هم از آنها استفاده نمی‌کنند و کالاهای یک‌بار مصرفی هستند که ارزش خرید ندارند.
به گفته سید مهدی میرمهدی، ۹۰ درصد تبلت‌های تقلبی و غیراستاندارد از چین وارد می‌شوند و هیچ کنترلی در مسیرهای ورودی برای ورود این تبلت‌ها اعمال نمی‌شود.
وی با بیان این مطلب که تبلت‌های مذکور با گارانتی‌ها بی‌نام و نشان به بازار عرضه شده‌اند، گفت: بیشتر این تبلت‌ها با گارانتی‌های کاغذی به فروش می‌رسند و زمانی که مشکلی برای تبلت پیش آید، دست خریدار به هیچ کجا بند نیست و اگر هم شرکت گارانتی‌کننده زیر بار تعمیر دستگاه برود، هزینه تعمیر بالاست.
رییس اتحادیه صنف رایانه همچنین در مورد برندهای متفرقه گفت: اکثر تبلت‌های ارزان‌قیمت بازار در این رده قرار دارند و تا کنون گزارشی در مورد تقلبی‌بودن تبلت‌هایی با برندهای شناخته‌شده گزارش نشده است.
وی درباره نوت‌بوک‌های تقلبی نیز گفت: اصلا نوت‌بوک تقلبی وجود ندارد و به‌کار بردن این لفظ اشتباه است. میرمهدی افزود: مشکل بازار نوت‌بوک با فروش نمونه‌های مرجوعی و کارکرده در جعبه‌های آکبند است که اتحادیه با کمک سایر ارگان‌ها در این زمینه اقداماتی انجام خواهد داد.
×× تقلبی‌ها از کجا می‌آیند
شاید برایتان عجیب باشد، اما باید بدانید که بنا به گفته رییس اتحادیه صنف رایانه، تبلت‌های تقلبی از گمرک و با پرداخت حقوقی وارد می‌شوند. حتما برایتان عجیب‌تر خواهد بود اگر بدانید گمرک به ترخیص تبلت‌هایی اقدام می‌کند که به گفته رییس اتحادیه صنف رایانه به‌صورت فله‌ای و بدون جعبه وارد می‌شوند.
این تبلت‌ها که اغلب فاقد باتری و شارژر هستند با قیمت بسیاری ارزانی از سوی تولیدکنندگان ایرانی به کشور چین سفارش داده شده و با سود بالایی در کشور به فروش می‌رسند.
میر مهدی با اشاره به این موضوع که گمرک هیچ همکاری با اتحادیه در زمینه جلوگیری از ورود این تبلت‌ها به کشور ندارد، می‌گوید: متاسفانه بارها با گمرک مکاتبه و اعلام کرده‌ایم حاضریم کارشناسانی را به آنها معرفی کنیم که از ورود تبلت‌های تقلبی به کشور جلوگیری شود. اما آنها با استقرار کارشناس‌های مورد نظر ما در گمرک مخالفت کرده و اعلام کرده‌اند که نیازی به کارشناسان ما ندارند. میرمهدی افزود: به‌نظر می‌رسد گمرک در صورت دریافت حقوق ورودی هر کالایی را وارد و ترخیص می‌کند که این اقدام به ضرر مصرف‌کننده نهایی و بازار است.
وی افزود: با این حال اتحادیه مکاتباتی جدیدتر با گمرک داشته و امیدوار است با همکاری گمرک در مقابل ورود کانال‌های تقلبی مانع ایجاد شود.
وی همچنین افزود: با کمک و مساعدت ستاد مبارزه با کالاهای قاچاق، سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده در صدد جلوگیری از عرضه این کالاها در بازار هستیم.
میرمهدی افزود، بخش بزرگی از تبلت‌های تقلبی در پاساژ علاء‌الدین عرضه شده‌اند که با پیگیری و بازرسی‌های انجام‌شده بخشی از این تبلت‌ها از بازار جمع‌آوری شده‌اند.
نکته جالب دیگر این است که با وجود اصرار برخی از تولیدکنندگانی ایرانی به سودده بودن تولید تبلت در ایران، رییس اتحادیه صنف رایانه اعلام کرده که هیچ تولیدی در زمینه تبلت نداریم، بنابراین صادراتی نیز در این زمینه نداریم و کشور ما فقط مصرف‌کننده است. میرمهدی با بیان اینکه در زمینه تولیدات IT موفق نبودیم می‌گوید: با توجه به سرعت بالای تکنولوژی، فعالیت در زمینه تولید محصولات فناوری بسیار سخت است، زیرا برای سرمایه‌گذاران مقرون به‌صرفه نیست که در زمینه تولید محصولاتی مانند تبلت وارد شوند و نمی‌توانند با سرعت تکنولوژی پیش بروند.
میرمهدی افزود: متاسفانه ما توان این را نداریم که ریشه قاچاق و عرضه کالاهای تقلبی را به‌کلی بخشکانیم، اما امیدواریم با ارایه اطلاعات و دادن آگاهی به خریداران بتوانیم در مقابل این معضل مانع ایجاد کنیم.
×× توصیه به خریداران
کارشناسان می‌گویند با توجه به عرضه گسترده نمونه‌های تقلبی و مرجوعی و کارکرده به اسم آکبند در بازار، بهتر است خریداران هنگام انتخاب و خرید کالاهای کامپیوتری وسواس بیشتری نشان دهند.
به گفته آنها، بهتر است خریداران روی برند کالایی که قصد خرید آن را دارند و همچنین گارانتی و شرکت ارایه‌دهنده خدمات پس از فروش حساسیت بسیاری نشان دهند و از خرید کالا با برندهای ناشناخته خودداری کنند.
رییس اتحادیه صنف رایانه نیز به خریداران توصیه کرد از فروشنده درخواست کنند حتما شماره سریال تبلت یا نوت‌بوک یا هر کالای دیگر را در فاکتور ثبت کرده و فاکتور را به مهر فروشگاه مزین کنند تا اگر خریداری با مشکل مواجه شد، از طریق اتحادیه بتوانیم پیگیری‌های لازم را انجام دهیم؛ چراکه مواردی در این زمینه داشتیم و توانستیم از حقوق مصرف‌کنندگان دفاع کنیم.
وی همچنین به خریداران توصیه کرد پیش از خرید در مورد کالایی که قصد خرید آن را دارند در سایت‌های معتبر بررسی و تحقیق کنند تا دچار دردسرهای احتمالی پس از خرید نشوند.
