گفتگویی صمیمانه با فرهاد رهنما : ایجاد تغییری مثبت با فناوری اطلاعات

فرهاد رهنما

در ابتدا لازم می بینیم که خلاصه ای از سوابق ایشان را برای خوانندگان بازگو کنیم.فرهاد رهنما فارغ التحصیل مهندسی مکانیک از دانشگاه لندن هستند.ایشان دوره تخصصی Renault را در پاریس و دوره مدیریت ICMS دانشگاه هاروارد امریکا را نیز گذرانده اند.در حال حاضر ایشان ریاست هیات مدیره شرکت پلار فعال در تولید لوازم خانگی ، موسس و عضو هیات مدیره شرکت رهنما، عضو هئیت ریسه شرکت ایران گیت هستند.علاوه بر این عضو هئیت رئیسه انجمن مدیران صنایع ایران،عضو و رئیس دوره ای اتاق فکر اصفهان،نایب رئیس کمیسیون ICT اتاق ایران و عضو هیئت داوران جشنواره شیخ بهایی از بدو شروع تا کنون را در کارنامه خود دارند.البته اگر بخواهیم به تمامی فعالیت ها و عضویت های ایشان بپردازیم احتیاج به صفحات زیادی داریم.
فرهاد رهنما با داشتن بیش از ۵ دهه تجربه در عرصه صنعت و فناوری باور دارند ایران یک کشور استثنایی در کل جهان است .به نظر رهنما ایران با داشتن جوانان مستعد در تمامی امور میتواند به یکی از کشورهای صاحب قدرت جهان تبدیل شود.در این گفتگو ما سعی کردیم نقش فناوری اطلاعات در رشد اقتصادی را از زبان مرد بازرگانی که صاحب چندین شرکت در حوزه های متفاوت است را بدانیم.
در شروع فرهاد رهنما فناوری اطلاعات را اینگونه تعریف کرد:فناوری اطلاعات قابل تعریف نیست.بدلیل گستردگی این حوزه و نفوذ در تمامی حوزه های مختلف چون پزشکی،کشاورزی،معادن،صنایع نمیتوان تعریف جامعی از فناوری اطلاعات داشت. اینکه صرفا به معنای لغوی فناوری اطلاعات بپردازیم کار  مناسبی نیست.
در حال حاضر IT در تمامی سطوح زندگی قابل لمس است.از گجت های سلامتی که همانند یک پزشک همراه با شما هستند و وضعیت سلامتی شما را بصورت لحظه ای بررسی میکنند.از سینماهایی که در حال کاهش بیننده هستند و کاربران ترجیح میدهند بصورت استریم فیلم موردنظر خود را با پرداخت آنی توسط سیستم پرداخت،مشاهد کنند.از سرویس های تاکسی که بصورت یک اپلیکیشن همیشه در دسترس هستند.از گلخانه هایی که بصورت زنده و نرم افزاری مراحل رشد محصولات را زیر نظر گرفته اند.از خریدهایی که از پشت سیستم صورت میگیرد و به خریدار در خانه تحویل میگردد بدون هیچ ترافیک و مصرف سوخت و آلودگی هوا .از هتلی در ژاپن که مستخدمین آن فقط ربات هستند.از رباتی که در حال جراحی انسان است.تمامی این موارداز نفوذ این فناوری در زندگی به ما خبر میدهد.
رهنما در ادامه افزود : چه ما بخواهیم و چه نخواهیم باید به این فناوری مجهز شویم.فناوری که در حال حاضر با سرعت زیاد در حال جایگزین کردن خود بجای خیلی از چیزهاست.
وقتی در خصوص نقش حوزه IT در اقتصاد صحبت میشود همین بس که ارزش سهام اپل در قیاس با ثروتمندترین شرکت نفتی جهان Exxon Mobil خیلی بالاتر است.دارایی این کمپانی فناوری به بیش از ۷۷۵ میلیارد دلار است  این میزان چیزی در حدود دو برابر کل ثروت Exxon Mobil است .این مهم به ما یک موضوع را گوشزد میکند و آن این است که عمر اقتصاد نفتی رو به پایان است .مسئولین بهتر است بجای محدود سازی به استقبال این گنج بروند.
در خصوص مسدود سازی سایت های بزرگ چون فیسبوک و یوتیوب و … بهتر است دوباره اندیشی صورت بگیرد.چون این سایتها قدرت استثنایی در حوزه ارتباطات و آموزش دارند.چون کسانی که بدنبال موراد غیراخلاقی این سایتها هستند از راههای دیگر این مسدودسازی را دور میزنند.اینترنت یک دانشگاه بزرگ است.هر اطلاعاتی که بخواهید در دسترس شماست.اینترنت بصورت حیرت انگیزی باعث رشد اقتصادی است.شما به راحتی با این ابزار میتوانید تبدیل به یک میلیونر شوید.کدام حوزه دارای این ویژگی هاست؟؟
زیاد دور نرویم.سایت دیجی کالا را شما بررسی کنید.ببینید این سایت از روز اول به چه صورتی بود و چه درآمدی داشته و در حال حاضر با کمک این فناوری طبق گفته مجلهEconomist  ارزش دیجی کالا را به عنوان یک استارتاپ ایرانی، نزدیک به ۱۵۰ میلیون دلار اعلام کرده اند.مجموعه ای که با ۱۲ نفر شروع شد و در حال حاضر به تعداد ۶۰۰ نفر رسیدند.وقتی فرابورس را بررسی میکنید می بینید که شرکتهایی چون همکاران سیستم و افرانت ارزشی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان ارزش گذاری شدند که این ارقام در قیاس با صنایع دیگر اختلاف قابل توجهی دارد.
فرهاد رهنما  علت حرکت کند دولت بسوی فناوری اطلاعات را در عدم آگاهی مسولین دانست.وی گفت وقتی مسولین در نمایشگاه هایی چون CES،GITEX،CIBIT شرکت نمی کنند.وقتی در کنفرانس MCW بارسلون حضور ندارند و ظرفیت های این فناوری را نمی شناسند این حرکت را کند میکند.باید متخصصین وارد عمل شوند و ظرفیت های این حوزه را به مسئولین یادآوری کنند تا بدانند بی توجهی به این حوزه چه ضرری را به کشور میتواند برساند.بدون هیچ تجهیزات نظامی دستگاه های صنعتی ما را دچار مشکل کردند.بدون هیچ نیرویی شنود صورت میگیرد.همین مساله هک سیم کارت های شرکت Gemalto که اپراتورهای ایران را نیز درگیر کرده است.
وی در ادامه گفت : وقتی کشورهای صاحب سبک را بررسی میکنیم در میابیم که استفاده صحیح از فناوری اطلاعات چه نقش مهمی را در اقتصاد این کشورها ایفا میکند.شرکت های مطرح خودرو سازی با کمک این ابزار خودروهای بدون راننده را تولید کرده اند که با استفاده از نقشه های مشخص مسیری را طی میکنند.با استفاده از فناوری خودروها به سیستمهای نرم افزاری مجهز شده اند که دیگر تنها یک خودرو نیست.درصنعت لوازم خانگی نقش پررنگ فناوری اطلاعات را می بینیم.رباتهایی که کارهای منزل و حفاظت از خانه شما را بر عهده دارند.
فرهاد رهنما رهایی از این وضعیت را تنها خصوصی سازی می دانند.به نظر ایشان دولت باید مجری گری را کنار بگذارد و تنها بصورت نظارتی وارد عمل شود.ایشان عنوان نمودند : به نظر من سونامیInternet Of Things یا به اختصار IOT اتفاقی عجیب است که در حال وقوع می باشد.ما باید سوار بر این سونامی باشیم نه اینکه زیر این سونامی غرق شویم.ما توانایی ما بومی سازی این تکنولوژی ها را داریم .علاوه بر این توانایی مقابله را نیز داریم .دلیلی ندارد ما در خانه ی خود را با قفل بزرگی که داریم ببندیم.ما باید از این ابزار استفاده کنیم.
موضوع دیگر استارت آپ ها هستند که باید از طرف نهادها حمایت شوند.مجموعه ای که در ابتدا توان مالی برای پیشبرد اهداف خود را ندارد را تحت حمایت خود بگیرند تا زمان تجاری شدن استارت آپ.موضوعی که در سطح جهانی به آن پرداخته میشود.مسئولین اگر حمایت نمی کنند مانع این حرکت هم نشوند.بسیاری از این ایده ها به کمک زندگی آمده اند.با کمک فناوری میتوان خیلی راحت Business Model یک کسب و کار را مشخص کرد . استارتاپ ها، معمولا حول ایده های نوآورانه و خلاقانه بنا می شوند. در واقع فرد یا افرادی خوشفکر، با ایده های نو، در جستجوی روش هایی برای کسب درآمد از آن ایده و تولید انبوه محصولات یا خدمات مبتنی بر آن ایده هستند. نوآوری در استارتاپ ها، به شکل نوآوری در بازار یا نوآوری در محصولات و خدمات خود را نشان می دهد.ایده هایی چون دیجی کالا،بازار،دیوار و …. همه به شکلی نوپا بودند و در حال حاضر نقش زیادی در حوزه ی کاری خود دارند
فرهاد رهنما در خصوص اجتماع صنفی یاد آور شدند مادامی که این بخش بصورت کاملا خصوصی نشود مفید نخواهد بود.تا زمانی که دولت در این اجتماعات حضور داشته باشد نتیجه مطلوب حاصل نخواهد شد.باید اجازه دهند بخش خصوصی با رقابت با یکدیگر باعث ورود تکنولوژی های جدید به جامعه شوند.تشکل ها باید خود جوش باشند .البته زمانی که همه چیز در اختیار دولت است تشکل صنفی بهترین گزینه است.
وی در ادامه گفت : اگر بخواهیم از این انقلاب دیجیتالی عقب نمانیم باید بصورت حرفه ای امور را به بخش خصوصی واگذار کنیم.مادامی که برای اینترنت بصورت قطره چکانی عمل شود،ورود به نسل های بالاتر تلفن همراه با اما و اگر های زیادی باشد ما از این حوزه جا خواهیم ماند و تنها بصورت مصرف کننده خواهیم بود.
در پایان فرهاد رهنما در خصوص حرکت کند به سمت فناوری اطلاعات  و معایب جا ماندن از انقلاب دیجیتالی گفت : عوارض عقب ماندگی کاملا مشهود است.بیکاری جوانان تحصیل کرده ما که اکثر جذب شرکتهای خارجی میشوند.ما باید جلوی این خونریزی را بگیریم و از جوانان تحصیلکرده خود با حمایت نهایت استفاده را ببریم.از دیگر عوامل این عقب ماندگی میتوان به واردات اشاره کرد.بصورتی که ما کلا مصرف کننده شده ایم و تولید داخل با مشکل روبرو است.