فعالان صنف کامپیوتر در چند سال اخیر با مشکلات داخلی و خارجی بیشماری مواجه بودهاند که عرصه را برای شرکتها و فروشگاه های این صنف تنگ کرده و موجب اعتراض آنها شده است.از مشکلات خارجی نظیر، نوسانات نرخ ارز و ادامه مشکل ثبت سفارش و واردات کالا و… که بگذریم. مشکلات داخلی نظیر اجرای طرحهایی که از نظر فعالان این صنف تنها بر مشکلات این صنف میافزاید، افزایش مالیات و هزینههای جانبی و… بیش از دیگر مشکلات پا فعالان بازار کامپیوتر را می آزارد. در این بین، به نظر میرسد مشکل مالیات صنف کامپیوتر، آن هم صنف فروشگاهی به دلیل افزایش مالیات فروشندگان بازار کامپیوتر نسبت به سال گذشته و همچنین شیوه متفاوت محاسبه مالیات آنها (شیوه علی الراس) بیش از سایر مشکلات به چشم میخورد.
** فشار مضاعف مالیات
کمتر کسی را میتوان پیدا کرد که با اصل مالیات مخالف باشد، اما اعتراضها عمدتا به مسیر دریافت مالیات است.به طور کلی در بیان مشکلات فروشندگان بازار کامپیوتر همین بس که این گروه از ابتداییترین مورد مالیاتی یعنی شیوه تعیین مالیات که اکثرا علیالراس (تعیین مالیات بر پایه مشاهدات مامور سازمان امور مالیاتی از ظاهر فروشگاه و…) است تا ارقام مالیاتی و… با مشکلات بسیاری مواجه هستند. فعالان میگویند، با توجه به اینکه این روزها بازار دوران بیرونقی را سپری میکند و بسیاری از فروشندگان اجناس خود را با سود کم به فروش میرسانند، دریافت مالیات از کسبه، آن هم با معیار قرار دادن سود ۹ درصد برای خردهفروش و ۴ درصد برای عمده فروش چندان عادلانه نیست و این مدیران اصناف هستند که باید در این زمینه نگران اعضای خود باشند و برای نجات آنها اقدام کنند.
ماندانا خوروش عضو هیت مدیره سازمان نظام صنفی ورئیس کمسیون پذیرش سازمان گفت :
در شرایط کنونی که صنف رایانه ماهها است با بازاری راکد و بیرونق روبهرو است، اداره مالیات به جای کمک به فعالان این صنف مالیاتها را افزایش داده است و این اصلا عادلانه نیست. تعیین مالیات به شیوه سنتی و مغایر قانون موضوع دیگری است که فعالان بدنه فروشگاهی حوزه کامپیوتر به آن اعتراض دارند و میگویند، تعیین مالیات بر اساس حدس و گمان و براساس مشاهدات یکی دو ساعته کاری غیرمنطقی و غیرحرفه ای است که تنها در ایران مرسوم است.وی در ادامه افزود : شاید در صورت یک سری تغیرات و ایجاد کمیته ای از جامعه IT و تبادل نظر با اداره دارایی جهت مشخص کردن نرخ مالیات وتوافق کلی برمبلغ دارایی کل فروشگاههای کامپیوتری وسپس با صلاحدید نمایندگان صنف ودارایی معضل مالیات صنف IT حل شود
** بی اعتمادی دو سویه
از آنجا که ارائه دفاتر فروش و اظهارات فروشنده در رابطه با میزان سود خالص معیار تعیین مالیات است، در ارائه این اطلاعات گاه سوءاستفادههایی صورت میگیرد که موجبات بیاعتمادی سازمان امور مالیاتی به این اسناد و مدارک را فراهم میآورد و به همین دلیل این سازمان مالیات کسبه را به شیوه «علی الراس» تعیین میکند. همچنین گاه این سازمان معیارهایی غیر عرف را برای سنجش مالیات در نظر میگیرد که به مذاق فروشندگان خوش نیامده و به آن اعتراض میکنند.
اردلان محمدی مدیرعامل شرکت شبکه پرداز در این رابطه میگوید:
بزرگترین مشکل صنف حوزه آی تی در رابطه با مالیاتها، وجود فضای پر ابهام در تشخیص درآمدها است. به گفته وی، عملکرد غیرشفاف و عدم ارائه اطلاعات درست توسط شرکت ها و تبدیل شدن آن به عرف در بازار موجب برخوردهای غیرمنطقی کارشناسان و کمیسیونهای مالیاتی در رابطه با تشخیص میزان درآمد واقعی شرکت ها شده است.عدم آشنایی فعالان صنف با روشها، حقوق و قوانین مالیاتی ، وجود بعضی پیچیدگیها در تهیه و تنظیم دفاتر قانونی باعث تشدید این مشکل بوده است.بهترین راهکار جهت اصلاح روند اخذ مالیات، ایجاد راهکاهای اصولی و شفاف و جلوگیری از تشخیص های فردی می باشد. هم اکنون مالیات مستقیم توانسته است روشی شفاف و سریع را ایجاد نماید که پیشنهاد می شود با حذف مالیات بر درآمد و جایگزین کردن آن با مالیات بر ارزش افزوده، شفافیت لازم را به کسب و کارها بدهند و صاحبان شرکت ها و مشاغل تحت یک قانون یکنواخت مالیات بر ارزش افزوده بتوانند علاوه بر پرداخت مالیات، سود و زیان واقعی خود را محاسبه نمایند.
سید علی خادم خراسانی مدیرعامل شرکت پویاسازان فناوری اطلاعات در این زمینه اظهار کرد :
متاسفانه بزرگترین مشکل صنف فروشگاهی ما این است که سازمان امور مالیاتی از یک مکانیزم صحیح برای سنجش مالیات فروشگاهها استفاده نمی کند و ما هر چه فرهنگ نگارش صحیح دفاتر فروش و خوداظهاری دقیق و واقعی را ترویج میکنیم، اما نتیجه مثبتی حاصل نمیشود. چرا که اگر این دفاتر هم درست و حقیقی نگارش شوند و به سازمان امور مالیاتی ارائه شوند،سازمان با دیده بیاعتمادی به این دفاتر و اظهارات فروشندگان مینگرد. وی افزود: اگر چه ما قبول داریم فروشندگان با مشکلات زیادی در زمینه شیوههای تعیین مالیات و….مواجه هستند، اما مشکل بزرگتر اینجاست که اعتراض و شکایت خود را ارائه نمیدهند. در حالیکه اگر فروشندگان اعتراضی دارند باید اعتراض خود را بهطور کتبی به اتحادیه و… ارائه دهند.
** احتساب سود غیرمنطقی برای مودیان مالیاتی
یکی دیگر از مشکلات مالیاتی صنف فروشگاهی کامپیوتر در نظر گرفتن سود فروش به جای سود خالص و همچنین محاسبه نرخ بالای سود از جانب سازمان امور مالیاتی است.
محمد اسماعیلی فرد مدیرعامل شرکت خورشید ارتباطات در این باره میگوید:
مشکل در نظر گرفتن سود بالا برای کسبه جدی است و موجب اعتراض آنها شده است؛ چرا که در چنین شرایطی احتساب چنین سودی چندان منطقی نیست. اسماعیلی فرد هم در این باره میگوید: متاسفانه سود فروش بسیار نازل این صنف در مقایسه با سایر صنوف کشور در تعیین این ضرایب مورد توجه قرار نگرفته و در واقع، این ضرایب اگر برای سایر صنوف به نوعی متوسط سود خالص یک فروشگاه است، در صنف رایانه بیشتر منطبق بر میزان درآمد ناخالص یک فروشگاه بوده و اخذ مالیات براساس آن بسیار غیر منطقی و به نوعی یک جریمه سنگین است.