گروهی از کارشناسان مخابراتی در کشور ژاپن اتفاقی را رقم زدند که تاکنون در جهان تجربه نشده است و کاربران جهانی هنوز هم نمیتوانند آن را متصور شوند. این اتفاق در حالی در قاره آسیا و در کشور ژاپن رقم خورد که آمریکا همواره ادعای بزرگترین تحولات مخابراتی جهان را داشت و با این وجود، بیشتر آمریکاییها حتی نام این اتفاق بزرگ مخابراتی را هم هنوز نشنیدهاند. در این اقدام شرکت مخابراتی NTT DoCoMo ژاپن برای نخستین بار در جهان نسل پنجم شبکههای مخابراتی موسوم به ۵G را راهاندازی کرد و توانست امکان انتقال اطلاعات با سرعت ۱۰ گیگابیت در ثانیه(۱۰ Gbps) فراهم کند.
شاید بسیاری از کاربران جهانی فناوری Google Fiber را یکی از بزرگترین تحولات دنیای اینترنت میدانند و بر این باورند که شرکت گوگل با اجرای پروژه یاد شده در کانزاس و سپس در دیگر شهرهای آمریکایی موفق شده است سرعت و کیفیت دسترسی مردم به اینترنت را تغییر دهد. باید اعتراف کرد Google Fiber یکی از بزرگترین اتفاقات دنیای اینترنت در چند سال اخیر بود و بر اساس آن ضمن افزایش سرعت اینترنت، هزینه استفاده از آن بسیار کاهش یافت و شرکت گوگل در نهایت اعلام کرد این طرح را گسترش میدهد و آن را برای تمام ساکنان جهان عملی میکند. در این طرح شرکت گوگل موفق شد امکان دسترسی شهروندان به اینترنت با سرعت یک گیگابیت در ثانیه(۱ Gbps) را فراهم کند. شاید این اتفاق کمی دور از ذهن به نظر برسد، اما به جرات میتوان گفت که گوگل با این کار سرعت اینترنت را نسبت به پرسرعتترین سرویسهای موجود ۱۰۰ برابر افزایش داد و یکی از بزرگترین تحولات تاریخ اینترنت جهان را رقم زد.
اما هماکنون شرکت NTT طرح راهاندازی شبکه مخابراتی ۵G را راهاندازی کرده است، به راستی چه اتفاقی خواهد افتاد؟ کارشناسان میگویند که اگر این طرح به صورت گسترده مورد استفاده قرار گیرد و کاربران جهانی بتوانند از خدمات آن استفاده کنند، سرعت اینترنت خانگی نسبت به آنچه که گوگل هماکنون در قالب طرح Fiber در اختیار شهروندان آمریکایی میگذارد ۱۰ برابر بیشتر میشود تا هر یک از کاربران بتوانند با سرعت باورنکردنی ۱۰ گیگابیت در ثانیه به اینترنت متصل شوند. وقتی که صحبت از سرعت اینترنت به میان میآید چندان هم دور از ذهن بهنظر نمیرسد که این اتفاقات در آینده نزدیک و در نسل آتی دستگاههای بیسیم برای ما رقم بخورد. با اجرای طرح جدید محققان ژاپنی و راهاندازی نسل پنجم شبکههای مخابراتی سرعت اینترنت خانگی شما نسبت به آنچه که هماکنون در بهترین حالت ممکن مورد استفاده قرار میدهید ۱۰۰۰ برابر افزایش میابد تا آرزوی دیرینه کاربران جهانی به حقیقت بپیوندد.
نیازی به توضیح نیست که در این جریان کاربران هم با محدودیتهایی مواجه هستند. اگر قرار بود که از امروز شبکه مخابراتی ۵G مورد استفاده قرار گیرد، به طور یقین هیچ کاربری روی کره خاکی نمیتوانست از مزایای آن بهرهمند شود؛ زیرا تاکنون هیچ دستگاه الکترونیکی ساخته نشده است که قابلیت پشتیبانی از این نسل شبکههای مخابراتی و خدمات وابسته به آن را داشته باشد. به همین خاطر میتوان پیشبینی کرد که نسل پنجم شبکههای مخابراتی همراه به دستگاههای سازگار با آن کمکم وارد بازار میشوند و شاید یک دهه طول بکشد تا بتوانیم لذت استفاده از اینترنت با سرعت یاد شده را تجربه کنیم. هنوز هیچ شرکت تولیدکننده تراشه و هیچ مرکز کارخانه دستگاههای الکترونیکی آمادگی خود را برای طراحی دستگاههای مبتنی بر فناوری ۵G اعلام نکردهاند و البته، این شبکه مخابراتی هماکنون آزمایشهای خود را با موفقیت پشتسر گذاشته است. اما از آنجایی که فناوری با سرعت باورنکردنی به جلو حرکت میکند، باید توجه داشته باشید پیش از آنکه به چنین شبکه مخابراتی احساس نیاز بکنید و ۱۰۰۰ برابر شدن سرعت اینترنت را برای خود متصور شوید، محققان این نیاز را در شما پیشبینی کردهاند و برای پاسخ به آن همه تلاش خود را انجام دادهاند تا شبکه مخابراتی ۵G ساخته شود.
شرکت مخابراتی NTT DoCoMo اعلام کرد که برای راهاندازی شبکه ۵G از فناوریهای آنتن مخابراتی شرکت اریکسون و همچنین ایستگاههای پایهای رادیویی بهره برده است تا در مجموع سریعترین اینترنت جهان را ارایه دهد. طی این اتفاق کارشناسان شرکت مخابراتی یاد شده با همکاری گروهی از متخصصان اریکسون توانستند در شهر یوکوسوکای ژاپن برای نخستین بار پهنای باند موبایلی ۵G ارایه کنند که طی آن با استفاده از فرکانس طیف باند رادیویی ۱۵ گیگاهرتزی، سرعت اینترنت به ۱۰ گیگابیت در ثانیه میرسد.
البته باید توجه داشته باشید که این تنها یکی از امکانات شبکه مخابراتی ۵G است و در کنار آن، ژاپنیها یکی از دهها مرکز جهانی بودند که برای توسعه این شبکه مخابراتی سرمایهگذاری کردند. هماکنون کارشناسان فراوانی در سراسر جهان میکوشند این نسل از شبکه مخابراتی را با تمام تواناییهایی که میتوان برای آن پیشبینی کرد مورد بررسی قرار دهند و استانداردهای مربوط به آن را تعریف کنند. بر اساس همین اتفاقات است که پیشبینی شد بزرگترین کشورها در این عرصه هم تا سال ۲۰۲۰ سرویسی را مبتنی بر نسل پنجم شبکههای مخابراتی ارایه نخواهند کرد و شاید از ابتدای دهه سوم هزاره سوم بتوان این خدمات را در اختیار گرفت.
از آنجایی که هنوز نسل چهارم شبکههای مخابراتی موسوم به ۴G LTE مورد استفاده قرار میگیرد و این شبکه هنوز هم در همه جهان عمومی نشده است، کارشناسان هیچ تعریف دقیقی از شبکه ۵G ندارند و استانداردهای آن هم به درستی تعریف نشده است. اگر قرار باشد که نسل پنجم شبکههای مخابراتی را به طور دقیق تعریف کنیم، شاید نتوان این کار را به درستی انجام داد و تنها از روی سرعت اینترنت و انواع خدمات مربوط به آن بتوان تحول در این عرصه را تعریف کرد.
در هفتهای که گذشت “سازمان جهانی تولیدکنندگان موبایل”(GSA) با انتشار گزارش رسمی خود توضیح داد که چهارمین نسل از شبکههای مخابراتی که با نام LTE شناخته میشود هماکنون در ۱۰۷ کشور جهان مورد استفاده قرار میگیرد و طی همین هفته سیصدمین شبکه مخابراتی LTE نیز در جهان راهاندازی شده است. در این گزارش گفته شد که بلغارستان، تایوان و وانوآتو آخرین کشورهایی بودند که خود را به این شبکه مخابراتی مجهز کردند و برای نخستین بار خدمات ارتباطی مبتنی بر شبکه LTE را در اختیار شهروندان خود گذاشتند.
از ابتدای سال ۲۰۱۴ میلادی تاکنون ۳۲ شبکه مخابراتی LTE در سراسر جهان راهاندازی شد و مرکز GSA پیشبینی کرد که تا پیش از پایان سال جاری میلادی مجموع شبکههای LTE در جهان به ۳۵۰ عدد برسد. به گفته این مرکز، طیف باند مخابراتی ۱۸۰۰ مگاهرتز بیشترین محبوبیت را بین چهارمین نسل از شبکههای مخابراتی دارد و ۱۲۹ شبکه مخابراتی در این فرکانس خدمات خود را به مشترکان ارایه میدهند. این فرکانس به عنوان یک باند مخابراتی واحد یا بخشی از یک باند مخابراتی چندگانه مورد استفاده قرار میگیرد. پس از آن طیف باند مخابراتی ۲٫۶ گیگاهرتزی بیشترین محبوبیت را دارد که در ۲۵٫۶ درصد از شبکهها به کار گرفته میشود و بهترتیب بعد از آن باند ۸۰۰ مگاهرتزی در ۱۴٫۳ درصد از شبکهها و باند AWS در ۸٫۳ درصد از شبکهها محبوبیت دارند.
بد نیست بدانید، این شبکه مخابراتی LTE که این روزها محبوبیت فراوان پیدا کرده است و طبق آمارهای یاد شده بسیار مورد استقبال شرکتهای مخابراتی جهان قرار میگیرد را نیز NTT DoCoMo ژاپنی برای نخستین بار در سال ۲۰۰۴ میلادی ارایه کرد و سپس مطالعات گسترده برای تعریف استانداردهای مربوط به آن آغاز شد و سرانجام در می ۲۰۰۷ نخستین نمونه از این شبکه مخابراتی به صورت عملی مورد استفاده قرار گرفت. استانداردهای این شبکه مخابراتی به گونهای تعریف شده است که کاربران در شرایط ایدهآل میتوانند با سرعت ۳۰۰ مگابیت در ثانیه(۳۰۰ Mbps) به اینترنت متصل شوند. البته باید توجه داشت که این تحولات مخابراتی در راستای افزایش نیازهای کاربران صورت میگیرد. پیشبینی شده است که بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۳۰ میلادی حجم ترافیک شبکه اینترنتی جهان ۲۲ برابر افزایش یابد و در سال ۲۰۱۸ میلادی دستگاههای مبتنی بر فناوری ۴G نسبت به دستگاههایی که از این فناوری پشتیبانی نمیکنند ۶ برابر بیشتر اطلاعات مصرف کنند. در سال ۲۰۳۰ میلادی شرایط بهگونهای خواهد بود که ۷۹ درصد اطلاعاتی که در شبکههای اینترنتی رد م بدل میشود به تماشای فایلهای تصویری مربوط خواهد شد و بر همین اساس ویدیوهای استاندارد کنار خواهند رفت و تصاویر فوق باکیفیت با حجم ۴ تا ۸ هزار پیکسل به فرمت عادی ویدیویی تبدیل خواهند شد. در سال ۲۰۳۰ میلادی میانگین سرعت بارگذاری اطلاعات از اینترنت ۱۸ مگابیت در ثانیه خواهد بود و البته به واسطه گسترش خدمات پردازش ابری و مجازی سرعت بارگذاری اطلاعات روی اینترنت هم اهمیت خواهد یافت.
البته نیازهای بشر محدود به نسل پنجم شبکههای مخابراتی نمیشود. چون از هماکنون شرایط ششمین نسل از این شبکهها با نام ۶G هم پیشبینی شده است که گفته میشود تمام خدمات این شبکهها به صورت ماهوارهای اداره میشود و وظیفه طراحی، تولید و توسعه آن از هماکنون در اختیار چهار کشور ابرقدرت گذاشته شده است. لازم به ذکر است که ایالات متحده آمریکا، چین، اتحادیه اروپا و روسیه نیز در قراردادی دیگر همکاریهای گستردهای را آغاز کردهاند که مربوط به توسعه نسل هفتم شبکههای مخابراتی موسوم به ۷G میشود و قرار است که طی آن تمام ساکنان جهان خدمات خود را به صورت واحد و مبتنی بر یک اوپراتور مرکزی دریافت کنند.