کارشناسان میگویند ظرفیتهای متعدد فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه اجتماعی و اقتصادی در ایران به فراموشی سپرده شده است. بهدلیل بیتوجهی به این ظرفیتها، رتبه ایران در حوزههای متعدد فناوری اطلاعات در منطقه و جهان بسیار پایین است.ایران ازجمله کشورهای جوان و در حال توسعه منطقه است و جوانان علاقهمند زیادی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ازجمله وبلاگنویسی، توسعه وبسایت، بازیهای رایانهای و موبایل دارد لذا سرمایهگذاریها در این حوزه باید متمرکز بر نیازهای جوانان باشد.
دکتر احمد یحیایی ایلهای متخصص علوم ارتباطات در این زمینه به همشهری میگوید: عرصه ارتباطات در سه دهه اخیر دچار تحولات چشمگیری شده است. انقلابی که در زمینه ارتباطات بهوقوع پیوسته از نظر ماهیت بسیار متفاوت با انقلابهای سیاسی و اقتصادی است. اگر بخواهیم تحولات گذشته را با حال مقایسه کنیم باید بگوییم که جدیدترین تحول فناوری در اوایل قرن نوزدهم راهآهن بوده است که این اتفاق باعث تغییر بازارها و تغییر روش کسب و کار شد یعنی بیشترین تأثیر خود را در زمینه اقتصادی گذاشت.
اما فناوری اطلاعات و ارتباطات بهدلیل ویژگی خود، تمامی حوزههای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را در برمیگیرد. بررسیها نشان میدهد که در سال ۱۹۶۵این فناوری حدود پنجدرصد از هزینههای اقتصادی در جوامع را بهخود اختصاص داده بود، اما بهدلیل تحولاتی که در این عرصه از نظر تکنوژیک به وقوع پیوست، میزان هزینهای که برای عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات اختصاص میدادند، طی دهههای بعدی افزایش یافت.
بهعنوان مثال در سال ۱۹۸۰در بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات حدود ۱۵درصد سرمایهگذاری صورت گرفت که این میزان بهترتیب در ابتدا و انتهای دهه ۱۹۹۰میلادی به ۵۰درصد رسید. در دهه ۱۹۹۰گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح جهان سبب شد تا در کشورهای در حال توسعه نیز سرمایهگذاری قابلتوجهی در این عرصه انجام گیرد.
دکتر یحیایی میافزاید: در واقع کشورها به اهمیت این رشته و فناوری پی برده و در برخی از کشورها از آن بهعنوان ابزاری برای توسعه و راه میانبری برای رسیدن به پیشرفت و ترقی استفاده میکنند. در کشورهای در حال توسعه نیز فناوری اطلاعات میتواند بهعنوان یک عامل اساسی برای پیشرفت و توسعه ارتقای جایگاه اقتصادی و سیاسی این کشورها درنظر گرفته شود. با این حال در حاضر کشورهای در حال توسعه همچنان از این ابزار بهصورت بهینه استفاده نمیکنند بنابراین استفاده بیشتر از این فناوری در کشورهای در حال توسعه باعث میشود نیروی جدیدی در اختیار این کشورها قرار گیرد که بتوانند مراحل توسعه را با سرعت بیشتری بپیمایند.
توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در این کشورها بهطور همزمان رشد اقتصادی آنها را نیز در پی خواهد داشت. مهندس نصرالله جهانگرد کارشناس فناوری اطلاعات نیز در این زمینه به همشهری میگوید: اکنون موبایل به یکی از فناوریهای پرکاربرد در جامعه تبدیل شده که افراد از آن بهعنوان یک وسیله کلیدی برای مراودات اجتماعی و اقتصادی استفاده میکنند.
وی میافزاید: موبایل بهعنوان یک وسیله که کاملا مورد نیاز همگان است مطرح است بهطوری که این بستر برگشتناپذیر به گذشته است. بهگفته وی بازیهای رایانهای نیز مقوله دیگری است که مورد توجه همگان ازجمله جوانان و نوجوانان است و میتواند در زمینه آموزش و ضدآموزش مورد نظر قرار گیرد.دکتر رستمی دانشیار دانشگاه تهران نیز میگوید: بهرغم اینکه درباره بازیهای رایانهای تبلیغات منفی صورت میگیرد اما این فناوری میتواند دارای آثار مثبت و مؤثر درمانی و آموزشی نیز باشد.
بهگفته وی برای درمان مشکلات زبانی، گفتاری، شنوایی، حافظه و آلزایمر میتوان از بازیهای رایانهای استفاد کرد. این بازیها همچنین میتوانند به درک مفاهیم و بهبود توجه و تمرکز کمک کنند. وی درباره تبعات منفی بازیهای رایانهای نیز میگوید: این بازیها درصورتی که در سن نامناسب، با شرایط و زمانهای نامناسب انجام شوند شرایط هیجانی غیرواقعی و یا خشونت بسیار زیادی ایجاد میکنند و میتوانند موجب ایجاد آثار مخرب شوند.
وی ادامه میدهد: این کار باید با مطالعه و هدفگذاری تخصصی انجام شود تا اثربخشی بیشتری داشته باشد و اگر فقط برای ایجاد هیجان باشد اثرات مثبت کمی داشته و به میزان زیادی مخرب خواهد بود چون مهمترین هدف این بازیهای جنبه تفریحی و هیجانی آنهاست و نوجوانان به این بخش گرایش بیشتری دارند. مهندس جهانگرد نیز در اینباره میگوید: وجود بازیهای رایانهای جدید در آموزش افراد تأثیر داشته و باعث تقویت مهارتهای آنها میشود که کاری نیکو برای جوانان و نوجوانان است.